فصل عدمیفصل عدمی، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای فصلِ مقوِّم نوع اعتباری و غیر محصَّل است. ۱ - توضیح اصطلاحفصل به لحاظ وجود و عدم آن در خارج دو صورت دارد: فصل وجودی و فصل عدمی. نوع، به لحاظ این که از موجودات خارجی، یا از مخترعات عقلی و اعتباریات محض باشد، بر دو قسم است: ۱. نوع محصل؛ ۲. نوع اعتباری. فصل، چنان که ممکن است مقوِّم قسم اول باشد می‌تواند متمِّم قسم دوم هم باشد. به همین جهت فصل هم دو قسم پیدا می‌کند: ۱. فصل وجودی، ۲. فصل عدمی. هر فصلی که در خارج، موجود باشد یا این که عدم، جزء مفهوم آن نباشد فصل وجودی خوانده می‌شود. این قسم، از مختصات نوع محصّل است. هر فصلی که در خارج موجود نباشد یا این که عدم، جزء مفهوم آن باشد به نام فصل عدمی خوانده می‌شود. این قسم، مختص به نوع اعتباری است؛ زیرا فصلِ "نوع محصّل" اگر عدمی باشد خود آن نیز عدمی خواهد بود و حال این که مفروض، تحقق و تحصّل آن است. [۱]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۰۲.
۲ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد. ۳ - پانویس
۴ - منبعمدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «فصل عدمی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۱۶. |